Суварга хайрхан уулын тэнгэрийг тайлаа
Хангайн нурууны ноён оргилуудын нэг Суварга хайрхан уулын тэнгэрийг тайх ёслол 2024 оны 08 дугаар сарын 16-ны өдөр буюу XVII жарны Хилэнт эх хэмээх Модон луу жилийн намрын тэргүүн Хар бич сарын хулгана өдөр боллоо.
Тахилгын ёслолын өмнөх орой лам хуврагууд Итгэл, Ганданлажаа, Өлзийхутаг буулгах сан болон Долоон бурхан од тус бүрд тахилгын ном хурав.
Хайрхны тэнгэрийг тайх ёслол эхлэх үед “Ганжуур” их хөлгөн судар, Найман тахилыг тусгайлан залж, лам нар Ламчодов, Жигжид, Очирваань, Юлтий зэрэг ном хурлаа.
Төрийн элч төлөөлөгчдийн тэргүүн, Монгол Улсын Ерөнхийлөгч асан Намбарын Энхбаяр төрийн бэлгэдлийг илэрхийлж, хүндэт харуулын дөрвөн цэргээр хамгаалуулан тусгайлан зассан талбайд хүрэлцэн ирэв.
Хүндэт харуулын цэргүүд Монгол Улсын Төрийн далбаа, Бүх цэргийн Их хар сүлдний Өрнийн элч сүлд, Архангай аймгийн далбаа, Их эзэн Чингис хааны хөрөг, Төрийн долоон эрдэнийг тахилын ширээнээ залж байрлууллаа.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүхийн илгээлтийг Төрийн элч төлөөлөгчдийн тэргүүн Н.Энхбаяр ёслолд хүрэлцэн ирсэн иргэд, сүсэгтэн олонд уншиж сонордууллаа.
Ерөнхийлөгч илгээлтдээ, монголчуудын уул овоо тахих өв соёлыг 2017 онд ЮНЕСКО-гийн яаралтай хамгаалах шаардлагатай соёлын биет бус өвийн Дэлхийн жагсаалтад бүртгэснийг тэмдэглэжээ.
Соёлын үнэт өв, байгаль дэлхийгээ хайрлан хамгаалах энэ ёс заншлыг ирээдүй хойч үедээ өвлүүлэн уламжлуулахад төр, засаг ямагт анхаарч ирснийг онцолсон байна.
Мөн нутгийн иргэдийн хичээл зүтгэлийн дүнд Архангай аймаг улам цэцэглэн хөгжиж, иргэдийн ахуй амьдрал өөдлөн дэвжихийн ерөөл өргөн дэвшүүлжээ.
УИХ-ын гишүүн Дуламын Бум-Очир Суварга хайрхны тэнгэрт хандсан айлтгалыг дуудан сонсгож, торгон дээр бичсэн эх хувийг нь аймгийн музейд хадгалуулахаар хүлээлгэн өглөө.
Лам хуврагууд Буман цагаан судар, Суварга хайрхан уулын сан, Дэвжид сэржим, Жанлав цогзол ном уншлаа.
Архангай аймгийн Эрдэнэбулган сумын иргэн, Аймгийн гарамгай мэргэн, спортын мастер Г.Амартүвшин хайрхны тэнгэрт дуут сум илгээсэн бол, тус аймгийн Төвшрүүлэх сумын малчин Б.Баттулгын морийг тэнгэрийн хүлэг болгон сэтэрлэлээ.
Монгол Улсын Төрийн далбаа, Бүх цэргийн Их хар сүлдний Өрнийн элч сүлд, Архангай аймгийн далбаа, Чингис хааны хөрөг болон Төрийн долоон эрдэнийг буцаан залснаар Суварга хайрхан уулын тэнгэрийг тайх төрийн ёслол өндөрлөлөө.
Хайрхныг нутгийн иргэд “Уулсын хаан”, “Цагаан өвгөн уул”, “Их цагаан уул” хэмээн хүндэтгэн нэрлэж, жил бүр тахиж ирсэн бөгөөд 2007 онд Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зарлигаар төрийн тахилгатай болгосон түүхтэй.
Далайн түвшнээс дээш 3,117 метр өргөгдсөн Суварга хайрхан уул нь Архангай аймгийн Цэнхэр сумын нутагт оршдог. Хормойгоороо ой модоор хучигдсан, нүцгэн оройтой, ноён оргилоосоо доохно, уулын энгэр талдаа тунгалаг нууртай, завилаад сууж буй хүн шиг сонин тогтоцтой.
Олон уул, нуруунд салбарласан хайрхнаас Орхон, Урд Тамир, Цэцэрлэгийн гол эх авдаг, Хангайн нурууны усны гол хагалбар газар юм.
Суварга хайрхан уулын салбар Жаран цөнхлөг уулын оройд байх Чингис хааны түмэн цэргийн овоог их хааны цэрэг баруун зүгийг дайлаар мордохдоо босгосон домогтой.